Artrose
Artrose is wereldwijd de meest voorkomende gewrichtsaandoening en treft miljoenen mensen. In Nederland zijn er ruim 1,6 miljoen mensen met artrose. Omdat artrose wordt veroorzaakt door chronische overbelasting, leeftijdsgerelateerde slijtage of eerdere blessures, neemt het aantal getroffen mensen toe met de leeftijd.
Meer informatie vindt u op deze pagina …
Wat is artrose?
Artrose ontstaat door progressieve slijtage van het gewrichtskraakbeen. Dit kraakbeen zorgt er normaal gesproken voor dat de botten soepel over elkaar glijden en dat de gewrichten goed kunnen bewegen.
Bij artrose is het kraakbeen echter geleidelijk afgebroken of beschadigd als gevolg van een blessure, wat eerst kan leiden tot wrijving en pijn en uiteindelijk tot beperkte mobiliteit en stijfheid.
Veelvoorkomende symptomen van artrose
De symptomen van artrose kunnen variëren afhankelijk van het aangetaste gewricht en de ernst van de ziekte.
- Gewrichtspijn vooral tijdens en na belasting
- Zwellingen in het gebied van het getroffen gewricht
- Voel- en hoorbaar kraken en wrijven van de gewrichten
- Opstartpijn na rustpauzes
- Bewegingsbeperkingen
- Stijfheid van de gewrichten
- Vervormingen
Symptomatisch verloop van artrose
In het begin treden de eerste symptomen van artrose vaak op na een lange periode van rust of in de ochtend. Daarbij horen pijn en stijfheid in de getroffen gewrichten, die na een bepaalde opstartperiode weer afnemen. Pijn kan ook optreden na intense belasting of fysieke activiteit.
Naarmate de ziekte vordert, wordt de pijn intenser en treedt deze ook op bij minder inspanning of zelfs in rust. Patiënten melden vaak een doffe, diepliggende pijn die verergert bij beweging. Daarnaast kan er sprake zijn van een gevoel van instabiliteit in het gewricht, zwelling, bewegingsbeperkingen en een wrijvend of krakend gevoel.
In de gevorderde stadia van artrose kan het gewrichtskraakbeen volledig afgebroken zijn en kunnen zichtbare vervormingen van het gewricht optreden. De pijn treedt dan ook 's nachts op en kan de slaap verstoren. Dat gaat vaak gepaard
met een duidelijke afname van de spierkracht en ernstige beperkingen in de mobiliteit en functie van het gewricht.
Veelvoorkomende vormen van artrose
Artrose van het kniegewricht (gonartrose)
Het kniegewricht bestaat uit drie delen. Daarom wordt er onderscheid gemaakt tussen drie soorten oftewel vormen van gonartrose. Bij mediale gonartrose is het gewrichtskraakbeen aan de binnenkant van de knie aangetast. Bij retropatellaire artrose is er sprake van slijtage van de knieschijf en de glijgoot van de knieschijf. Bij laterale gonartrose is het kraakbeen aan de buitenkant van het kniegewricht versleten.
Artrose van de knieschijf (retropatellaire artrose)
Een vorm van gonartrose is knieschijfartrose, waarbij de symptomen van slijtage zich voordoen in de knieschijf en de glijgoot van de knieschijf. Dit wordt veroorzaakt door slijtage van het kraakbeen onder de knieschijf. In het begin treedt de pijn vaak op bij belasting en later ook in rust.
Artrose van de pols (radiocarpale artrose)
Bij polsartrose is door slijtage de beschermende kraakbeenlaag van de pols aangetast, waardoor de botten tegen elkaar wrijven. De pijn is 's ochtends het hevigst, maar neemt daarna meestal wat af.
Artrose van het duimzadelgewricht (rhizartrose)
Bij duimzadelgewrichtartrose (rhizartrose) treedt er slijtage op van het gewrichtskraakbeen tussen het grote veelhoekige bot (trapezium) en het eerste middenhandsbeentje van de duim.
Artrose in het spronggewricht (talocrurale artrose)
Spronggewrichtartrose tast het bovenste spronggewricht aan en wordt veroorzaakt door slijtage van het kraakbeen dat de uiteinden van de botten in het gewricht beschermt. Mensen met deze vorm van artrose voelen vaak pijn en stijfheid in het gewricht, vooral na perioden van rust of bij inspanning.
Artrose in het ellebooggewricht (cubitale artrose)
Elleboogartrose wordt veroorzaakt door slijtage van het kraakbeen dat de uiteinden van de botten in het gewricht beschermt. Mensen met deze vorm van artrose voelen vaak pijn en stijfheid de elleboog, vooral na bewegingen zoals het buigen of strekken van de arm.
Oorzaken van artrose
Er zijn verschillende factoren die beschadiging van het gewrichtskraakbeen kunnen bevorderen. Bovendien kunnen eerdere blessures en ziekten leiden tot de ontwikkeling van artrose.
- Slijtage Voortdurende progressieve slijtage van het gewrichtskraakbeen
- Leeftijd Afname van het regeneratievermogen van gewrichtskraakbeen bij het ouder worden
- Overbelasting Door vaak terugkerende bewegingspatronen bij het werken of sporten
- Verkeerde houdingen Eenzijdige belasting en slijtage van het gewrichtskraakbeen
- Gebrek aan beweging Onvoldoende toevoer van synoviale vloeistof
- Overgewicht Verhoogde druk op de knie- en heupgewrichten
- Genetische aanleg bijv. erfelijke afwijking van de kraakbeenstructuur
- Gewrichtsletsels Onevenwichtige balans als gevolg van gescheurde gewrichtsbanden, meniscusbeschadiging of botbreuken
- Chronische ontstekingen Overbelasting van het gewrichtskraakbeen en beschadiging ervan
Preventie Hoe u de progressie van artrose kunt vertragen.
De belangrijkste preventieve maatregel bij artrose is regelmatige beweging. Dit bevordert namelijk de toevoer van voedingsstoffen en de regeneratie van het gewrichtskraakbeen. Hiervoor zijn met name sporten aan te raden die de gewrichten ontzien, zoals zwemmen en fietsen.
Eenzijdige bewegingspatronen, overbelasting, onjuiste belasting en schokken moeten worden vermeden. In veel gevallen is het mogelijk om verkeerde belastingen te voorkomen en de ondersteunende spieren te versterken door gerichte oefeningen.
Omdat overgewicht ook de gewrichten extra belast, wordt aangeraden om te streven naar een normaal gewicht. Een evenwichtig eetpatroon met voldoende voedingsstoffen, vitamines en mineralen is aan te raden.
Therapie en behandeling van artrose
De behandeling van artrose is gericht op het verlichten van pijn, het vertragen van de progressie van de aandoening en het behouden of zelfs verbeteren van de mobiliteit. Het is belangrijk om de behandelmethoden af te stemmen op de individuele eisen en behoeften van de patiënt. Raadpleeg een arts voor een aan uw situatie aangepaste therapie voor de behandeling van uw artrose.
Conservatieve artrose-behandeling
Medicatie Pijnstillers of niet-steroïde ontstekingsremmende middelen (NSAID's) om pijn en ontsteking te verlichten (in overleg met een medisch specialist)
Fysiotherapie Oefeningen voor anatomische uitlijning, voorkomen van verkeerde belasting, versterken van de ondersteunende spieren en verbeteren van de gewrichtsmobiliteit
Orthesen en bandages In ernstige, acute gevallen kunnen orthesen worden gebruikt voor immobilisatie gedurende een beperkte periode. Bandages worden gebruikt om terug te keren naar pijnvrije beweging. Deze ontlasten en begeleiden de gewrichten en ondersteunen zo het regeneratie- en genezingsproces.
Eetpatroon veranderen Een evenwichtige voeding met ontstekingsremmende producten om de symptomen te verminderen
Invasieve artrose-therapie
Injecties
Injecties met hyaluronzuur, eigen bloed, stamcellen of cortisone kunnen rechtstreeks in het gewricht worden toegediend om de pijn te verlichten en de mobiliteit te verbeteren.
Operaties
In gevorderde gevallen kunnen chirurgische ingrepen nodig zijn, zoals een ascorrectie (osteotomie) of een kunstgewricht (endoprothese).
Kraakbeentransplantatie (autologe chondrocytentransplantatie ACT)
Bij deze therapie worden lichaamseigen kraakbeencellen afgenomen en opgekweekt. De gekweekte kraakbeencellen worden vervolgens opnieuw ingebracht op de plaats van het defect.
Rugklachten
Sommige mensen hebben af en toe klachten, andere hebben elke dag pijn. Het kan gaan om acute of chronische pijn in verschillende delen van de rug. In de brochure leest u meer over rugklachten.
Pijn in het spronggewricht
Lees hier meer over de mogelijke oorzaken, ontstane schade en behandelingsmogelijkheden bij pijn in het spronggewricht.
Kniepijn
Kniepijn kan verschillende oorzaken hebben. Zorg dat u een overzicht heeft en handel ernaar.
Gonartrose
Gonartrose betekent de slijtage van het kraakbeen in het kniegewricht.
Pijn in de hand
Pijnlijke handen kunnen verschillende oorzaken hebben. Hier krijgt u een overzicht van wat de oorzaken van pijn in de hand kunnen zijn.
Pijn in de pols
Wat u bij een pijnlijke pols kunt doen om de behandeling positief te beïnvloeden.